Yayın Etiği ve Kötüye Kullanım Beyanı
Etik İlkeler ve Yayın Politikası
Uluslararası İslam Ekonomisi ve Finansı Araştırmaları Dergisi yazarların, derginin ve bilimin haklarını korumak adına Etik Kurallarına önem vermektedir. Bu kapsamda yayın süreçlerinde bilginin tarafsız bir şekilde, bilimsel yöntemle üretilip geliştirilmesini ve paylaşılmasını ön görmektedir. Hakemli makalelerin bilimsel yönteme dayanması, çalışmalarda mümkün olduğunca objektifliği sağlamaktadır. Bilimsel üretimin gerçekleştirilmesi noktasında yayın sürecinin bütün paydaşlarının; editör, yazar, yayıncı, hakem ve okuyucuların etik ilkelere dair standartlara uyması önem taşımaktadır. Bu çerçevede Uluslararası İslam Ekonomisi ve Finansı Araştırmaları Dergisi’nin yayın etiği ile açık erişim politikası da “Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi” ve “Committee on Publication Ethics (COPE)” tarafından yayınlanan ilkeler çerçevesinde, yayın sürecinin bütün bileşenlerinin etik ilkelere uymasını gerektirmektedir. Detaylı bilgiye linkten ulaşılabilir.
Uluslararası İslam Ekonomisi ve Finansı Araştırmaları Dergisi yazarların, derginin ve bilimin haklarını korumak adına Etik Kurallarına önem vermektedir. Bu noktada sürecin bütün paydaşlarının (yazarlar ve araştırmacılar, hakemler ve editörler) etik ilkelere yönelik standartlara uyması önem taşımaktadır. Bu çerçevede tarafların uyması gereken etik kuralları şu şekildedir:
YAZARLARIN SORUMLULUKLARI
• Tüm yazarlar önemli oranda araştırmaya katkıda bulunmalıdır.
• Dergiye gönderilen akademik çalışmalar özgün olmalı, intihal ve sahte veriye yer verilmemelidir.
• Makale aynı anda farklı dergilere gönderilmemelidir ve daha önce başka bir dergiye gönderilmiş olmamalıdır.
• Alıntı yapılan kaynaklar kaynakçaya mutlaka yazılmalıdır.
• Atıflar ve kaynakça yazım kuralarına uygun bir şekilde yazılmalıdır.
• Gönderilen çalışmanın benzerlik oranı %20'yi geçmemelidir.
• Dergiye gönderilen akademik çalışmalar yayın etiğine aykırı olmamalıdır.
• Tüm yazarlar geri çekmeyi ve hataların düzeltilmesini sağlamak zorundadır.
• Dergiye gönderilen yazılarda yazarların bu koşullara uymayı kabul ettikleri varsayılır.
YÜKSEKÖĞRETİM KURUMLARI BİLİMSEL ARAŞTIRMA VE YAYIN ETİĞİ YÖNERGESİ 4. MADDE’YE GÖRE BİLİMSEL ARAŞTIRMA VE YAYIN ETİĞİNE AYKIRI EYLEMLER ŞUNLARDIR:
• İntihal: Başkalarının özgün fikirlerini, metotlarını, verilerini veya eserlerini bilimsel kurallara uygun biçimde atıf yapmadan kısmen veya tamamen kendi eseri gibi göstermek,
• Sahtecilik: Bilimsel araştırmalarda gerçekte var olmayan veya tahrif edilmiş verileri kullanmak,
• Çarpıtma: Araştırma kayıtları veya elde edilen verileri tahrif etmek, araştırmada kullanılmayan cihaz veya materyalleri kullanılmış gibi göstermek, destek alınan kişi ve kuruluşların çıkarları doğrultusunda araştırma sonuçlarını tahrif etmek veya şekillendirmek,
• Tekrar yayım: Mükerrer yayınlarını akademik atama ve yükselmelerde ayrı yayınlar olarak sunmak,
• Dilimleme: Bir araştırmanın sonuçlarını, araştırmanın bütünlüğünü bozacak şekilde ve uygun olmayan biçimde parçalara ayırıp birden fazla sayıda yayımlayarak bu yayınları akademik atama ve yükselmelerde ayrı yayınlar olarak sunmak,
• Haksız yazarlık: Aktif katkısı olmayan kişileri yazarlar arasına dâhil etmek veya olan kişileri dâhil etmemek, yazar sıralamasını gerekçesiz ve uygun olmayan bir biçimde değiştirmek, aktif katkısı olanların isimlerini sonraki baskılarda eserden çıkartmak, aktif katkısı olmadığı halde nüfuzunu kullanarak ismini yazarlar arasına dâhil ettirmek.
Diğer etik ihlal türleri şunlardır:
• Destek alınarak yürütülen araştırmalar sonucu yapılan yayınlarda destek veren kişi, kurum veya kuruluşlar ile bunların katkılarını belirtmemek,
• Henüz sunulmamış veya savunularak kabul edilmemiş tez veya çalışmaları, sahibinin izni olmadan kaynak olarak kullanmak,
• İncelemek üzere görevlendirildiği bir eserde yer alan bilgileri eser sahibinin açık izni olmaksızın yayımlanmadan önce başkalarıyla paylaşmak,
• Bilimsel araştırma için sağlanan veya ayrılan kaynakları, mekânları, imkânları ve cihazları amaç dışı kullanmak,
• Dayanaksız, yersiz ve kasıtlı olarak etik ihlal isnadında bulunmak,
• Bilimsel bir çalışma kapsamında yapılan anket ve tutum araştırmalarında katılımcıların açık rızasını almadan ya da araştırma bir kurumda yapılacaksa ayrıca kurumun iznini almadan elde edilen verileri yayımlamak,
• Araştırma ve deneylerde, çalışmalara başlamadan önce alınması gereken izinleri yetkili birimlerden yazılı olarak almamak,
• Araştırma ve deneylerde mevzuatın veya Türkiye'nin taraf olduğu uluslararası sözleşmelerin ilgili araştırma ve deneylere dair hükümlerine aykırı çalışmalarda bulunmak,
• Bilimsel çalışmalarda, diğer kişi ve kurumlardan temin edilen veri ve bilgileri, izin verildiği ölçüde ve şekilde kullanmamak, bu bilgilerin gizliliğine riayet etmemek ve korunmasını sağlamamak,
• Akademik atama ve yükseltmelerde bilimsel araştırma ve yayınlara ilişkin yanlış veya yanıltıcı beyanda bulunmak.
HAKEMLERİN SORUMLULUKLARI
• Değerlendirdikleri makalelerin eksikliklerini ve bilimsel katkılarını mutlaka bildirmelidir.
• Hakemlik yaptıkları makalelerin gizliliğine aykırı fiiliyatta bulunmamalıdır.
• Değerlendirmelerinde tarafsız olmalıdır.
• Hakemler araştırmayla, yazarlarla ve/veya araştırma fon sağlayıcılar ile çıkar çatışması içerisinde olmamalıdır.
EDİTÖRYAL SORUMLULUKLAR
• Editörler bir makaleyi kabul etmek ya da reddetmek için tüm sorumluluğa ve yetkiye sahiptir.
• Editörler kabul ettiği ya da reddettiği makaleler ile ilgili çıkar çatışması içerisinde olmamalıdır.
• Sadece alana katkı sağlayacak makaleler kabul edilmelidir.
• Hatalar bulunduğu zaman düzeltmenin yayımlanmasını ya da geri çekilmesini desteklemelidir.
• Hakemlerin ismini saklı tutmalıdır ve intihal/sahte veriye engel olmalıdır.
Bilimsel araştırma ve yayın etiğine aykırı davranışlar için bakınız: “Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi, Madde 4. Daha detaylı bilgi için ilgili yönergeye tıklayınız.
YAYIN ETİĞİNE AYKIRI DURUMUN TESPİTİ
Uluslararası İslam Ekonomisi ve Finansı Araştırmaları Dergisi’ne gönderilen tüm akademik yazılarda yayın etiğine aykırı durumların tespiti için intihal tespit programı kullanılmakta ve yazılar, çift taraflı kör hakemlik usulü üzere en az iki hakem tarafından değerlendirilmektedir.
Okuyucu Uluslararası İslam Ekonomisi ve Finansı Araştırmaları Dergisi’nde yayınlanan bir makalede önemli bir hata ya da yanlışlık fark ettiğinde ya da editoryal içerik ile ilgili herhangi bir şikayeti (intihal, yinelenen makaleler vb.) olduğu zaman erhanakkas@sakarya.edu.tr adresine mail atarak şikayette bulunabilir. Şikayetler derginin gelişmesi için fırsat sağlayacağından hızlı ve yapıcı bir şekilde geri dönüş yapılması amaçlanmaktadır.
Dergimize sunulan çalışmalar; kişilerden mülakat, anket, odak grup çalışması, deney vb. yollarla veri toplanmasını ve deneysel ya da diğer bilimsel amaçlarla kullanılmasını öngörüyor ise başvuru öncesinde ilgili kurumun Etik Kurulu’ndan “Etik Kurul Onay Belgesi” alınması zorunlu olup etik kurul iznine dair bilgilendirmenin makale içeriğinde belirtilmesi ya da ek olarak sunulması gerekmektedir. Etik kurul onay belgesinin alınmaması durumunda yayın ön inceleme safhasında yazara iade edilir.
İlişkiler
Okuyucu ile İlişkiler
Editör tüm okuyucu, araştırmacı ve uygulayıcıların ihtiyaç duydukları bilgi, beceri ve deneyim beklentilerini dikkate alarak karar vermelidir. Yayınlanan çalışmaların okuyucu, araştırmacı, uygulayıcı ve bilimsel literatüre katkı sağlamasına ve özgün nitelikte olmasına dikkat etmelidir. Ayrıca editör okuyucu, araştırmacı ve uygulayıcılardan gelen geri bildirimleri dikkate almak, açıklayıcı ve bilgilendirici geri bildirim vermekle yükümlüdür.
Yazarlar ile İlişkiler
Editörün yazarlara karşı görev ve sorumlulukları aşağıdaki şekildedir:
• Editör, çalışmaların önemi, özgün değeri, geçerliliği, anlatımın açıklığı ve derginin amaç ve hedeflerine dayanarak olumlu ya da olumsuz karar vermelidir.
• Yayın kapsamına uygun olan çalışmaların ciddi problemi olmadığı sürece ön değerlendirme aşamasına almalıdır.
• Editör, çalışma ile ilgili ciddi bir sorun olmadıkça, olumlu yöndeki hakem önerilerini göz ardı etmemelidir.
• Yeni editör, çalışmalara yönelik olarak önceki editör tarafından verilen kararları ciddi bir sorun olmadıkça değiştirmemelidir.
• Yazarlara açıklayıcı ve bilgilendirici şekilde bildirim ve dönüş sağlanmalıdır.
Hakemler ile İlişkiler
Editörün hakemlere karşı görev ve sorumlulukları aşağıdaki şekildedir:
• Hakemleri çalışmanın konusuna uygun olarak belirlemelidir.
• Hakemlerin değerlendirme aşamasında ihtiyaç duyacakları bilgi ve rehberleri sağlamakla yükümlüdür.
• Yazarlar ve hakemler arasından çıkar çatışması olup olmadığını gözetmek durumundadır.
• Kör hakemlik uygulaması bağlamında hakemlerin kimlik bilgilerini gizli tutmalıdır.
• Hakem havuzunun dinamik şekilde güncellenmesi ve geniş bir yelpazeden oluşması konusunda gerekli adımları atmalıdır.
• Nezaketsiz ve bilimsel olmayan değerlendirmeleri engellemelidir.
Editöryal ve Kör Hakemlik Süreçleri
Editör; dergi yayın politikalarında yer alan Kör Hakemlik ve Değerlendirme Süreci politikalarını uygulamakla yükümlüdür. Bu bağlamda editör her çalışmanın adil, tarafsız ve zamanında değerlendirme sürecinin tamamlanmasını sağlar.
Kalite Güvencesi
Editör; dergide yayınlanan her makalenin dergi yayın politikaları ve uluslararası standartlara uygun olarak yayınlanmasından sorumludur.
Olası Suiistimal İddialarına İlişkin İlkeler ve Görevi Kötüye Kullanmaya Karşı Önlem
• Editör; olası suiistimal ve görevi kötüye kullanma işlemlerine karşı önlem almakla yükümlüdür. Editörün, bu duruma yönelik şikayetlerin belirlenmesi ve değerlendirilmesi konusunda objektif ve titiz bir soruşturma yapma sorumluluğu bulunmaktadır.
• Uluslararası İslam Ekonomisi ve Finansı Araştırmaları Dergisi, suistimal ve kötüye kullanma durumlarına karşı, COPE’un “olası kötüye kullanım” durumlarına dair önlemlerini benimser. Bu doğrultuda; yayıncının, editörlerin, hakemlerin, yayın kurulunun ve yazarların yayın öncesi, yayın süreci ve sonrasında olası kötüye kullanım durumlarına karşı yükümlülüklerini Yayın Etiği İlkeleri'nde ayrıntılı olarak anlatır.
• Aynı çalışmanın farklı yayın organlarına gönderildiği durumlarda, farklı dergilere gönderilen aynı çalışmaların farklı versiyonlarını karşılaştırmak, gönderilen çalışmaya ilişkin yazar ve soruşturmacılardan derlenen açıklamaları karşılaştırmak, şüpheli suistimal vakalarında soruşturma için işbirliği yapmak ve çaba harcamak, soruşturmacılara/yazarlara ve/veya kurumlarına yönelik çalışmalarda birlikte hareket etmek gibi faydalar sağlamak amacını taşır.
• Uluslararası İslam Ekonomisi ve Finansı Araştırmaları Dergisi, bilimsel yayıncılık sürecinde gizliliğin önemini göz önüne alarak, yazar, alan editörleri ve hakemlere ilişkin bilgileri, sadece araştırmaya dair şüpheli bir suistimali önlemek ve buna cevap verme yükümlülüğünü yerine getirmek amacıyla paylaşır.
• Dergi editörleri şüpheli durumlarda bilgi paylaşımı yapmadan önce ilk sorgulamaları yapmalıdır. Bilgi paylaşımı, sadece, yazarın yanıt vermediği, yanıtının yetersiz olduğu veya muhtemel suistimalden birden fazla derginin etkileneceği düşünüldüğünde söz konusu olur.
• Gerekli görüldüğünde bilgiler, yalnızca konuya ilişkin bilgi sahibi olabileceğine inanılan alan editörleriyle paylaşılır ve paylaşılan bilgiler yalnızca olgusal içerikle sınırlı tutulur.
•Editör, iletişim gizliliğini mümkün olan en geniş ölçüde korumayı taahhüt eder.
Telif Hakkı Düzenlemesi ve Çıkar Çatışması İlkesi
• Uluslararası İslam Ekonomisi ve Finansı Araştırmaları Dergisi, paydaşları arasındaki olası çıkar çatışmalarının bilimsel yayın etiğine zarar vereceğini düşünür. Dergi, çıkar çatışmalarını tespit etmek ve önlemek amacıyla tüm paydaşları için yükümlülüklerini tanımlar.
• Yazar, Uluslararası İslam Ekonomisi ve Finansı Araştırmaları Dergisi’ne yayın başvurusu yaparken, Telif Hakkı Devir Formu’ndaki hususları kabul ettiğini beyan etmiş olur.
Akademik Yayın Bütünlüğünü Sağlamak
Editör çalışmalarda yer alan hata, tutarsızlık ya da yanlış yönlendirme içeren yargıların hızlı bir şekilde düzeltilmesini sağlamalıdır.
Yapıcılık ve Tartışmaya Açıklık
Editör;
• Dergide yayınlanan eserlere ilişkin ikna edici eleştirileri dikkate almalı ve bu eleştirilere yönelik yapıcı bir tutum sergilemelidir.
• Eleştirilen çalışmaların yazar(lar)ına cevap hakkı tanımalıdır.
• Olumsuz sonuçlar içeren çalışmaları göz ardı etmemeli ya da dışlamamalıdır.
Şikayetler
Editör; yazar, hakem veya okuyuculardan gelen şikayetleri dikkatlice inceleyerek aydınlatıcı ve açıklayıcı bir şekilde yanıt vermekle yükümlüdür.
Politik ve Ticari Kaygılar
Dergi sahibi, yayıncı ve diğer hiçbir politik ve ticari unsur, editörlerin bağımsız karar almalarını etkilemez.
Yayın İlkeleri
1. Uluslararası İslam Ekonomisi ve Finansı Araştırmaları Dergisi, ulusal ve uluslararası düzeyde bilimsel nitelikleri taşıyan çalışmaları yayımlayarak İslam ekonomisi alanında bilgi birikimine katkıda bulunmayı amaçlamaktadır.
2. Uluslararası İslam Ekonomisi ve Finansı Araştırmaları Dergisi Mart, Temmuz ve Kasım ayları olmak üzere yılda üç kez çift taraflı kör hakemlik uygulamasıyla yayımlanan bir dergidir.
3. Derginin yayın dili Türkçe ve İngilizce’dir.
4. Dergide yayımlanacak makaleler, öncelikle kendi alanlarına uygun araştırma yöntemleri kullanılarak hazırlanmış özgün ve akademik çalışmalar olmalıdır. Ayrıca bilimsel alana katkı niteliğindeki kitap değerlendirmeleri de kabul edilir.
5. Dergimize yapılan gönderiler Ithenticate intihal tespit programı ile taranmaktadır. İntihal tespit edilen yazılar hakem sürecine dahil edilmeden reddedilir.
6. Dergiye gönderilen çalışmalar başka bir yerde yayımlanmış ya da yayımlanmak üzere gönderilmiş olmamalıdır.
7. Gönderilen yazılar öncelikle yazım kurallarına uygunluk açısından incelenir. Yayın ve yazım ilkelerine uyulmadığı görülen yazılar, içerik incelemesine tabi tutulmadan gerekli düzeltmelerin yapılması için yazara iade edilir.
8. Dergiye yayımlanmak üzere gönderilen yazılar, ön incelemesi yapıldıktan sonra yayın kurulu tarafından belirlenen konunun uzmanı hakemlere gönderilir. İki olumlu hakem raporu ile yazının yayımlanmasına karar verilir. İki hakemin olumsuz görüş belirtmesi halinde ise yazı yayımlanmaz. Aynı makale için olumlu ve olumsuz hakem raporları mevcut olduğunda yazı, üçüncü bir hakeme gönderilir.
9. Yayımlanmasına karar verilen yazıların hakem raporlarında “düzeltmelerden sonra yayımlanabilir” görüşü belirtilmişse yazı, gerekli düzeltmelerin yapılması için yazara iade edilir. Düzeltmelerden sonra hakem uyarılarının dikkate alınıp alınmadığı kontrol edilerek yazı yeniden değerlendirilir.
10. Hakemlerin önerileri, eleştiri ve düzeltmeleri yazara hakem adı gizlenerek yollanır; yazarlar hakem görüşüne uymayı kabul etmek yükümlülüğündedir.
11. Yayımlanan çalışmanın bilimsel ve hukuki her türlü sorumluluğu yazarına ya da yazarlarına aittir.
12. Bir sayıda aynı yazara ait en fazla bir çalışma yayımlanabilir.
13. Yayımlanan makaleler için yazara telif ücreti ödenmez.
14. Yayımlanmak üzere kabul edilen yazıların bütün yayın hakları Politik Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Merkezi’ne aittir.